Koniec z pouczeniem? Zawsze mandat?

Sejmowa komisja do spraw petycji rozpatrzy wniosek o usunięcie z kodeksu wykroczeń możliwości zaniechania wymierzenia mandatu na korzyść udzielenia pouczenia.

W obecnym brzmieniu art. 41:

w stosunku do sprawcy czynu można poprzestać na zastosowaniu pouczenia, zwróceniu uwagi, ostrzeżeniu lub na zastosowaniu innych środków oddziaływania wychowawczego.

Jak podaje Rzeczpospolita, autorzy anonimowej petycji poddają w wątpliwość skuteczność pouczenia jako środka wychowawczego. Twierdzą, że policjant nie jest w stanie sprawdzić, czy kierowca lub pieszy już nie został wielokrotnie pouczony w zakresie tego samego wykroczenia i czy zastosowanie pouczenia w ogóle się sprawdza.

Dość kontrowersyjne jest także przywołanie przez autorów petycji sierpniowego protestu funkcjonariuszy, podczas którego nie wymierzali oni mandatów, a właśnie stosowali pouczenia (przez cały miesiąc policja wystawiła 74 tysiące mandatów, w analogicznym miesiącu 2017: 455 tysięcy).  Policjanci nieoficjalnie twierdzą, że projekt petycji powstał właśnie po ich proteście w związku z tym, że w wyniku przyjętej przez nich formy protestu budżet nie został zasilony określoną kwotą z mandatów. Kontrowersje wzbudza również również sugerowanie, że możliwość karania pouczeniem sprzyja korupcji. Gdyby treść petycji została uwzględniona, funkcjonariusze byliby zobowiązani do nakładania mandatów na popełniających wykroczenia drogowe.

Sami policjanci krytycznie odnoszą się do treści petycji twierdząc, że

  • każde wykroczenie należy traktować indywidualnie,
  • ich ciężar oraz stopień spowodowanego nimi zagrożenia jest różny
  • niejednokrotnie pouczenie jest wystarczającym zabiegiem prewencyjnym.Mariusz Ciarka, rzecznik Komendanta Głównego Policji:

    Na całym świecie policja ma prawo pouczania sprawców błahych wykroczeń.

Policyjne statystyki wskazują, że 5 procent wykroczeń kończy się pouczeniem  (w 2017 roku policja wydała 3.6 miliona mandatów), a są one stosowane wobec kierowców przede wszystkim w przypadku takich wykroczeń jak np. skręt bez kierunkowskazu, jazda bez świateł, etc.  Na stronie NSZZ Policjantów pojawił się nawet artykuł z nagłówkiem: ”petycja w sprawie wprowadzenia obowiązkowych badań psychologicznych dla autorów sejmowych petycji”.