Popsuło się. Co teraz?

Kolejne WORD-y rozstrzygają przetargi na nowe auta egzaminacyjne, takie same auta kupują więc szkoły jazdy. Jednak coraz częściej słychać o uszkodzeniach pojazdów. Niby nic dziwnego, bo każde urządzenie może ulec awarii. Należy jednak pamiętać, że samochody i motocykle OSK są wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej. A uzyskanie na czas naprawy pojazdu o odpowiednich parametrach i przystosowanego do nauki jazdy jest z reguły trudne lub wręcz niemożliwe.

Do napisania artykułu skłoniło mnie szereg pytań napływających od osób, których pojazdy ulegają awarii. Często chodzi o kolejną usterkę tego samego elementu. Zdarza się też, że autoryzowane serwisy nie potrafią usunąć awarii lub robią to tak nieudolnie, że dochodzi do niej ponownie. W takich sytuacjach właściciele OSK zastanawiają się, co robić.

Gwarancja i rękojmia

Gdy mamy do czynienia z usterką pojazdu (lub mówiąc bardziej fachowo – wadą), jego posiadacz może dochodzić swoich praw na dwa sposoby. Jakie? Zastosowanie mogą mieć gwarancja producenta lub rękojmia.

Gwarancja to dobrowolne oświadczenie dotyczące jakości towaru, złożone przez przedsiębiorcę, czyli gwaranta. Wskazuje ona obowiązki gwaranta i uprawnienia konsumenta, kiedy sprzedany towar nie ma właściwości określonych w oświadczeniu gwarancyjnym. Warto też pamiętać, że obietnice złożone w reklamie są traktowane na równi z zawartymi w oświadczeniu gwarancyjnym.

Rękojmia to z kolei tryb dochodzenia odpowiedzialności od przedsiębiorcy w związku z ujawnioną wadą fizyczną (niezgodnością z umową) lub prawną kupionego towaru. Najważniejsze w przypadku rękojmi jest to, że za powstałe wady odpowiada sprzedawca. To właśnie do niego należy kierować pismo reklamacyjne. Rękojmia jest ustawowo uregulowanym sposobem dochodzenia roszczeń. Przedsiębiorca nie może w żaden sposób odmówić przyjęcia reklamacji, jeżeli nie wynika to wprost z przepisów. A one stanowią, że rękojmią są objęte wszystkie towary konsumpcyjne.

Co może konsument?

Jak korzystać z uprawnień gwarancji lub rękojmi? W pierwszym przypadku zwracamy się z ujawnioną wadą do gwaranta wskazanego w oświadczeniu gwarancyjnym. On rozpatruje zgłoszenie i może podjąć naprawę, wymienić towar na nowy lub odmówić, twierdząc, że wada nie powstała. W przypadku gwarancji jej utrzymanie w odniesieniu do pojazdów wymaga najczęściej wykonywania określonych przeglądów gwarancyjnych. Są to obowiązki użytkownika opisane w oświadczeniu gwarancyjnym.

Jeżeli konsument lub przedsiębiorca posiadający dany towar postanowi skorzystać z uprawnień wynikających z rękojmi, powinien wiedzieć, że wada fizyczna to niezgodność produktu z umową. W szczególności gdy rzecz nie ma właściwości, które produkt tego rodzaju powinien mieć.

W przypadku stwierdzenia wady konsument ma prawo do wymiany towaru na nowy, jego naprawy, obniżenia ceny lub odstąpienia od umowy, o ile wada jest istotna. Ważne jest, że wybór żądania należy do konsumenta. Sprzedawca ma oczywiście prawo zaproponować inne rozwiązanie, w szczególności jeżeli żądanie konsumenta wiąże się ze zbyt dużymi nakładami finansowymi.

Ponadto przedsiębiorca (sprzedawca) ma obowiązek wymienić towar lub usunąć wadę w rozsądnym czasie (nie jest jednoznacznie wskazany termin) i jednocześnie bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta. Jeżeli tego nie czyni, konsument może wyznaczyć mu termin na spełnienie żądania. W przypadku dalszej bezczynności klientowi wolno odstąpić od umowy lub żądać obniżenia ceny.

Reklamacja bez faktury lub paragonu

Warto także wiedzieć, że okres odpowiedzialności sprzedawcy z tytułu rękojmi wynosi dwa lata od momentu jego wydania. Dla rzeczy nowych tego terminu nie można skrócić. Przez pierwszy rok trwania odpowiedzialności istnieje domniemanie, że stwierdzona wada lub jej przyczyna istniała już w momencie sprzedaży. Taka sytuacja ułatwia złożenie reklamacji, gdyż to przedsiębiorca (sprzedawca) musi udowodnić, że wada powstała z winy użytkownika. Jeżeli zostanie zauważona między 12. i 24. miesiącem, to konsument musi wykazać, że istniała momencie zakupu i może w tym celu posłużyć się pomocą specjalistów.

Zgłoszenie dla celów dowodowych najlepiej złożyć w formie pisemnej. Co ważne, do złożenia reklamacji z tytułu rękojmi nie jest konieczne przedstawienie paragonu czy faktury. Sprzedawca nie może uzależniać przyjęcia reklamacji od dostarczenia paragonu.

I jeszcze jedna bardzo ważna rzecz. Konsument powinien na koszt sprzedawcy dostarczyć wadliwą rzecz do miejsca wskazanego w umowie lub tam, gdzie została mu ona wydana. W przypadku pojazdów, jeżeli dojdzie np. do uszkodzenia samochodu czy motocykla w wyniku istnienia wady fizycznej, to sprzedawca musi pokryć uzasadnione koszty np. holowania.

Jak sami widzicie, uprawnienia z tytułu rękojmi są z reguły dużo szersze niż gwarancji. Gwarancja producenta ma zatem duże znaczenie, jeżeli obowiązuje po ustawowym okresie rękojmi (dla przypomnienia – dwa lata). W czasie trwania rękojmi i usterek pojazdów lub problemów z ich usunięciem w ASO warto rozważyć skierowanie roszczenia z tytułu rękojmi za wadę fizyczną lub wadę ukrytą. Da to szereg możliwości dochodzenia swoich praw, łącznie z odstąpieniem od umowy czy wymianą pojazdu na nowy.

mgr inż. Marcin Kukawka, instruktor techniki jazdy, rzeczoznawca samochodowy