Egzaminator z Torunia: Obserwujcie otoczenie pojazdu!

– Jako nauczyciel szczególnie zachęcam do ćwiczenia umiejętności obserwacji otoczenia pojazdu, którym się kieruje. Najwięcej błędów podczas egzaminów powstaje wskutek braku albo niepełnej obserwacji drogi i innych jej użytkowników – mówi Tadeusz Muszyński, egzaminator nadzorujący w toruńskim WORD-zie.

Jest pan egzaminatorem z długoletnim stażem, posiadającym duże doświadczenie. Dlaczego egzamin na prawo jazdy, szczególnie jego część praktyczna, jest często dla kandydatów na kierowców takim problemem?

Tadeusz Muszyński: Ćwierćwiecze moich doświadczeń z egzaminami kandydatów na kierowców pozwoliło mi zauważyć niektóre istotne czynniki, które częściej niż inne decydują o niepowodzeniach podczas egzaminu na prawo jazdy. Oczywistym jest, że braki w umiejętnościach są pierwszą przyczyną niepowodzenia wobec naturalnego stopnia trudności egzaminu. Warto jednak doszukiwać się i innych znaczących przyczyn. Jest to egzamin do zdania dla przeciętnego człowieka, nie dla mistrza kierownicy. Takiego mistrzostwa nie oczekujemy, a jedynie spełnienia „elementarza kierowcy”. Egzaminator nie jest wrogiem zdającego, jest raczej jego sprzymierzeńcem. Wrogiem są błędy, których należy się wystrzegać. Dla większości osób jest to pierwszy taki egzamin w życiu, bo wszystkie wcześniejsze egzaminy np. szkolne, uczelniane sprawdzały jedynie opanowanie wiadomości. Tu natomiast napotyka się nowy typ egzaminu, gdzie nie tylko wiadomości są ważne, ale zaangażowana jest cała psychomotoryka człowieka. To chyba zaskakuje egzaminowanych. Dalej przeżycia emocjonalne składające się na stres egzaminacyjny, z którym wielu sobie nie radzi. Również niepewność co do własnych umiejętności obniża możliwości ich zaprezentowania. No i wreszcie pewien poziom losowości sytuacji w ruchu drogowym. Jeden zdaje na prawie pustych skrzyżowaniach, a drugi co rusz boryka się ze skomplikowanymi sytuacjami na zapełnionych skrzyżowaniach.

Które z zadań egzaminacyjnych sprawiają zdającym najwięcej trudności?

W praktyce egzaminowania obserwuję, że statystycznie ilość niepowodzeń na placu manewrowym jest taka sama jak w ruchu drogowym. Najwięcej trudności na placu sprawia cofanie wyznaczonym pasem ruchu. Natomiast w ruchu drogowym najczęstsze są błędy nieustąpienia pierwszeństwa przejazdu i niestosowania się do sygnałów świetlnych oraz znaku „stop”.

Czy można „oblać” egzamin za brak wiedzy, gdzie w pojeździe znajduje się np. włącznik wycieraczek?

Nie znam takiego przypadku. Choć można sobie wyobrazić taką sytuację – np. jazda w śnieżycy, lub podczas gwałtownej ulewy bez włączonych wycieraczek, co sprowadziłoby niebezpieczeństwo na drodze, zostałaby przerwana przez egzaminatora.

Czy miałby pan jakieś rady, przydatne dla kandydatów na kierowców?

Jako nauczyciel szczególnie zachęcam do ćwiczenia umiejętności obserwacji otoczenia pojazdu, którym się kieruje. Najwięcej błędów podczas egzaminów powstaje wskutek braku albo niepełnej obserwacji drogi i innych jej użytkowników. Obserwacja nacechowana błędem powoduje, że orientacja kierowcy o sytuacji w otoczeniu jego pojazdu jest też błędna, a to prowadzi do błędnych decyzji i nieprawidłowego działania. Nieprawidłowe działanie kierującego jest właśnie tym niepożądanym błędem. Warto doceniać dobrą obserwację bo to naprawdę główny czynnik powodzenia egzaminacyjnego. Druga rada to opanować siebie na te kilkadziesiąt minut egzaminu. Niepotrzebny lęk przed sprawdzianem, niepokój o wynik, dawanie posłuchu barwnym opowieściom tych, którym już się nie powiodło, u części osób wrażliwych budzi mocne napięcia nerwowe i nieopanowane emocje, a to sprzyja popełnianiu błędów. Egzaminator wie, że egzaminowany przeżywa stres egzaminacyjny i stara się ten stan złagodzić, jednak przypisana prawem forma egzaminu jako sprawdzianu kwalifikacji w kilkunastu zadaniach egzaminacyjnych musi być zrealizowana. Warto ten trud przejść, by odczuć radość z uzyskanego prawa jazdy. Jego dobre wykorzystywanie, już w pełni samodzielnie, to następne poważne wyzwanie dla młodego kierowcy.

red