Polskie bariery w drodze do prawa jazdy kategorii B

Nie znam prawa, które zabrania wyceny kosztów produktu przy realizacji narzuconych przez przepisy standardów. Osiągnięcie średniej europejskiej zdawalności po szkoleniu za cenę czapki śliwek jest sprowadzone do absurdu – pisze Wiesław Lustyk.

W ostatnich latach ewolucja zmian w procesie szkolenia kierowców mocno przyspieszyła. Szkoleniowcy wykonują coraz więcej różnych obowiązków wynikających z prawa, jednak do średniego europejskiego poziomu zdawalności jest nam coraz dalej. Wydaje się, że brakuje jeszcze wysyłania pracowników ośrodków szkolenia w kamasze. Nikt mi nie wmówi, że Polacy mają mniejsze predyspozycje do kierowania samochodem, niż mieszkańcy innych krajów.

Darwinowska selekcja

Aby uniknąć rzezi na egzaminach i wielu dodatkowych szkoleń, kandydatom proponuję zastosować odkrycie Darwina, czyli selekcję naturalną. Trzeba to wykonać ze świadomością wynikającą z dwóch faktów. Pierwszy to weryfikowanie faktycznej jakości szkolenia, o której pisałem w czerwcowym wydaniu „Szkoły Jazdy”. Kandydat może wykonać weryfikację przez internet ? w biuletynie informacji publicznej właściwego urzędu komunikacji. Przy średniej zdawalności kursantów ośrodka szkoleniowego powyżej 50 proc. rozpoczyna się poziom europejski. Są i tacy szkoleniowcy w naszym kraju. Tylko jest ich kilkanaście procent. Drugi fakt to świadomość kosztów produktu przy stosowaniu się do standardów szkolenia ustalonych przez ustawę. Oficjalnie w naszym kraju nikt nie jest świadomy przeciętnych kosztów 30 godzin teorii, 30 godzin efektywnego treningu jazdy samochodem, egzaminów wewnętrznych, posiadania obowiązkowego placu, sali wykładowej, biura i wyposażenia, rozbudowanej pracy biurowej, wykonania pierwszej pomocy, wymiany taboru samochodowego (pośrednio zależy to od decyzji ośrodka egzaminacyjnego), naprawy pojazdów szkoleniowych. Na wymienione standardy szkolenia potrzeba jednak określonych środków. Część ekonomistów twierdzi, że mamy wolny rynek, który automatycznie powinien regulować ceny kursów na prawo jazdy. Z kolei inni uważają, że wolny rynek nie jest idealnym lekarstwem na wszystkie problemy społeczne.

Dziki kapitalizm

Należy stwierdzić, że nasza gospodarka rozwija się w realiach wolnego rynku, panuje zasada równości wobec prawa. W procesie uzyskiwania uprawnień ośrodki egzaminacyjne przeprowadzają egzaminy za wyznaczoną równą cenę (30 zł kosztuje teoria, 140 zł egzamin praktyczny). Takie rozwiązanie powoduje właściwe wdrażanie obowiązujących zasad w egzaminowaniu kandydatów. Należy również zauważyć, że cena badania lekarskiego jest już określona (200 zł). No i dobrze ? trzeba płacić za jakość i stosowanie się do wyznaczonych niezbędnych norm. Jeśli chodzi o ośrodki szkolenia, to ostra konkurencja cenowa w sytuacji niżu demograficznego przypomina coraz bardziej dziki kapitalizm. To taki kaganiec, który będzie trzymał niską jakość szkolenia i niskie statystyczne słupki zdawalności. Wydaje się jednak, że istnieje społeczna potrzeba określenia (cyklicznego) rzeczywistych kosztów wykonania kursu na prawo jazdy, którego zasady są wyznaczone przez prawo. To szansa dla kandydata na przejście profesjonalnej drogi do prawa jazdy w możliwie niskiej cenie. Byłaby to zdrowa selekcja naturalna szkoleniowców, potrzebny mechanizm na sukcesywne polepszenie jakości szkolenia, a w konsekwencji podwyższenia zdawalności. Poznanie rzeczywistych kosztów przeprowadzenia kursu na prawo jazdy to również mechanizm w przybliżeniu równowagi w szansie na merytoryczne prowadzenie działalności gospodarczej przez podmioty pracujące w procesie drogi do prawa jazdy.

Czapka śliwek

Odnoszę wrażenie, że w tym procesie jedne podmioty pracują w gospodarce sterowanej centralnie, jak w PRL, a inne już w sytuacji wolnego rynku. Powtarzam ? chodzi o świadomość kosztów spełnienia warunków obowiązującej ustawy, a nie o cenę. Ona powinna wynikać z wolnego rynku, transparentnej jakości szkolenia (zdawalność) i rzeczywistych kosztów szkolenia. Określenie bieżących kosztów stosowania się do standardów wynikających z ustawy powinny określić w porozumieniu krajowe organizacje ośrodków szkolenia i stowarzyszenia instruktorów. To nie jest problem innych instytucji i osób, które nie mają doświadczeń w szkoleniu i omawianego problemu w pełni nie rozumieją. Należy zgodzić się z zakazem zmowy cen w sytuacji wolnego rynku. Nie znam jednak prawa, które zabrania wyceny kosztów produktu przy stosowaniu się do narzuconych przez przepisy standardów. Osiągnięcie średniej europejskiej zdawalności po szkoleniu za cenę czapki śliwek jest sprowadzona do absurdu. Cuda można rozpatrywać tylko w teologii. Proponuję zejść na ziemię.

Wiesław Lustyk