Nowy egzamin: Sygnity partnerem ITS-u

W WORD-ach trwa właśnie program pilotażowy oprogramowania Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych. Instytut Transportu Samochodowego jednak nie daje za wygraną i pozyskuje mocnego partnera w walce o nowy egzamin – firmę Sygnity. O szczegółach rozmawiamy z dr. inż. Marcinem Ślęzakiem, koordynatorem prac nad nowym egzaminem teoretycznym na prawo jazdy.

– Czy to prawda, że ITS pozyskał partnera w walce o przygotowanie oprogramowania dla WORD-ów?

– To prawda. Mamy zawarte porozumienie, na mocy którego ITS i Sygnity wspólnie proponują kompleksowy system dla WORD obejmujący bazę pytań dla kandydatów na kierowców oraz system informatyczny. Do resortu zostały wysłane w tej sprawie niezależne dwa pisma. Jedno wysłane przez ITS, informujące, że wspólnie z naszym partnerem, firmą Sygnity, pracujemy nad systemem egzaminowania dla kandydatów na kierowców. Drugie pismo, równolegle, zostało wystosowane przez zarząd firmy Sygnity. Być może z tego powodu powstało pewne zamieszanie medialne o trzech podmiotach konkurujących w obszarze egzaminowania na prawo jazdy. Są dwaj konkurenci: ITS-Sygnity oraz PWPW-HP.

– Projekt bazy pytań egzaminacyjnych został już złożony w ministerstwie i miała ona zostać zaakceptowana do 3 lutego br. Czy dostaliście jakąkolwiek odpowiedź?

– Deklaracja, że resort zatwierdzi bazę jeszcze w lutym br., padła jeszcze przed przesunięciem terminu wejścia w życie ustawy. W tej sytuacji trudno oczekiwać, że termin ten zostanie dotrzymany. Mimo upływu blisko dwóch miesięcy od złożenia bazy pytań do chwili obecnej nie otrzymaliśmy informacji, na jakim etapie jest proces akceptacji bazy. W przypadku przedłużania się tej sytuacji zamierzamy zwrócić się do resortu z prośbą o informację w tej sprawie. Ponadto, co warto wspomnieć, z doniesień prasowych wynika, że nad własną bazą pytań pracuje również PWPW. To oznacza, że obydwie instytucje ponoszą koszty na przygotowanie pytań. A nie wyobrażam sobie sytuacji funkcjonowania dwóch baz pytań w aspekcie zapewnienia jednolitości systemu egzaminowania w Polsce.

Zatem im szybciej będzie decyzja w tej sprawie, tym lepiej dla wszystkich. Pamiętajmy, że ciągle nie ma rozporządzeń zawierających między innymi programy szkolenia dla kandydatów na kierowców.

– Pojawiły się już głosy, że opieszałość i brak decyzyjności ze strony resortu może doprowadzić do tego, że kolejne terminy nie zostaną dotrzymane. Co pan na to?

– Nie czuję się uprawniony do oceny działań resortu. Różnego typu opinie można znaleźć w mediach na temat każdego, w tym również i na temat instytutu. Dlatego wolę opierać się na faktach, pozostawiając Czytelnikom wyrobienie sobie własnej opinii. Na dotrzymanie terminów mają wpływ głównie decyzje ministerstwa oraz środowiska WORD warunkujące kierunki dalszych działań. Precyzując, na dotrzymanie terminu wpływ ma opublikowanie stosownych rozporządzeń, podjęcie decyzji dotyczących bazy pytań oraz określenia trybu wyłonienia wykonawcy całego systemu teleinformatycznego w WORD-ach. W przypadku trzeciego wymienionego czynnika – jeżeli wykonawca będzie wyłoniony w trybie przetargu, to pojawią się związane z tym sprawy proceduralne i odwołania, które w znacznym stopniu wydłużą ten proces. Sytuację utrudnia to, że opinie kancelarii prawnych dotyczące określenia właściwego trybu wyboru wykonawcy są sprzeczne. Zbliżający się okres wakacyjny, z uwagi na spodziewaną absencję osób decyzyjnych, może dodatkowo utrudnić podejmowanie decyzji, zwłaszcza przez kilkuosobowe gremia. Ponadto, w kontekście terminu wyłonienia wykonawcy, nie należy zapominać, że ośrodki szkolenia kierowców oczekują wcześniejszego zapoznania się z docelowym systemem, zanim zacznie już oficjalnie funkcjonować w WORD-ach. Podsumowując, obawiam się, że niektórzy mogli przyjąć, iż skoro mamy jeszcze rok, to tempo prac można zwolnić. Tego czasu już za chwilę zacznie ponownie brakować.

– Kto zadecyduje o trybie wyłonienia wykonawcy – ministerstwo czy może same WORD-y?

– Tu moim zdaniem tkwi sedno problemu. Obecnie wytworzyła się taka sytuacja, którą obrazowo i trafnie skomentował jeden z dyrektorów WORD na spotkaniu zorganizowanym przez ITS 31 stycznia 2012 r. w Warszawie. O ile dobrze pamiętam, brzmiało to tak: „Jest dwóch potencjalnych wykonawców, którzy demonstrują gotowy system w oparciu o nieopublikowane rozporządzenia… tylko nie ma zamawiającego!”. To oczywiście pewien skrót myślowy, ale adekwatny do sytuacji. Przypominam, że jako powód przesunięcia wejścia w życie stosownych przepisów ustawy o kierujących pojazdami podano nieprzygotowanie WORD-ów do nowego trybu egzaminowania. Konsekwentnie w ostatnim czasie wyczuwalna jest tendencja obciążania WORD-ów odpowiedzialnością i problemami związanymi z wdrożeniem zapisów wspomnianej ustawy. Należy jednak pamiętać, że WORD-y to 49 odrębnych bytów prawnych i obecnie każdy z nich jest potencjalnym zamawiającym. Ponadto każdy WORD to samorządowa osoba prawna, powołana i nadzorowana przez niezależne zarządy województw, których, jak wiemy, jest 16. Jak w takiej sytuacji zapewnić jednolitość systemu egzaminowania? Ponadto, jak określić wymagania, które mają wpływ na realizację zadań przez starostwa powiatowe czy ośrodki szkolenia kierowców? WORD-y takich uprawnień nie posiadają. Do tego, jeśli tendencja obciążania odpowiedzialnością WORD-ów zostanie utrzymana, problemy, które dzisiaj już występują w WORD-ach, staną się problemami zarządów województw. Już teraz niektórzy z marszałków województw z północy i południa Polski wykazują zaskoczenie zaistniałą sytuacją. Podsumowując należy stwierdzić, że, niestety, w miarę upływu czasu od pierwotnego (przyp. red.- 11 lutego 2012 r.) terminu wejścia w życie zapisów ustawy o kierujących pojazdami pytań jest znacznie więcej niż odpowiedzi.

– WORD-y niepokoją się o cenę tego przedsięwzięcia. Jak odnosi się do tych obaw ITS?

– My wraz z naszym partnerem – firmą Sygnity, na spotkaniu 31 stycznia 2012 r. zadeklarowaliśmy, że oferta ITS-Sygnity na podstawowy, spełniający wymagania przepisów system będzie niższa niż próg ceny przetargowej. Ostateczna oferta ITS-Sygnity jest uzależniona od tego, co finalnie znajdzie się w rozporządzeniach i zacznie obowiązywać od 19 stycznia 2013 roku.

– Wiemy, że były rozmowy w sprawie odsprzedania przez ITS bazy pytań dla PWPW, jednak zakończyły się fiaskiem. Czy ITS dopuszcza jeszcze możliwość odsprzedania bazy bądź też udzielenia licencji na jej użytkowanie?

– Rozmowy z PWPW istotnie miały miejsce, ale nie udało się uzgodnić satysfakcjonujących dla obu stron warunków. W tej chwili każdy z podmiotów działa niezależnie i nie rozważamy możliwości odsprzedania bazy przez ITS. Co do licencji – nie było dotychczas takiego pytania. Chcę natomiast zadeklarować, że w przypadku zaistnienia okoliczności, które spowodują, że utrzymanie procesu ciągłości egzaminowania w WORD w styczniu 2013 r. uzależnione będzie wyłącznie od decyzji ITS, nie wykluczam żadnego rozwiązania, przy zachowaniu zwrotu poniesionych prze ITS nakładów tym temacie, co wynika z konieczności przestrzegania zasad gospodarności, do czego zobowiązany jest ustawowo instytut.

– Co oprócz spraw związanych z samym egzaminem wyjaśnią rozporządzenia?

– Wiele kluczowych kwestii. Przykładowo, jedno z rozporządzeń będzie określało wzory stosowanych dokumentów, zasady postępowania z dokumentami kandydatów na kierowców oraz prowadzenia dokumentacji przez WORD. Ponadto nadal pozostaje nierozstrzygnięta sprawa karty kandydata na kierowcę. W tej sprawie dochodzą do nas sprzeczne informacje. Rozwiązanie to generuje dodatkowe koszty w starostwach powiatowych i istotnie wpływa na obieg dokumentów związanych z procesem egzaminowania. Pomimo że Związek Powiatów Polskich je oprotestował, w krążących w toku legislacyjnym dokumentach karta nadal funkcjonuje. Brak ostatecznych decyzji powoduje, że zarówno ITS-Sygnity, jak i PWPW-HP jest zmuszone do rozwijania alternatywnych rozwiązań. Kolejną sprawą jest baza pytań. Nadal nie wiadomo, czy będzie ona jawna, czy nie.

– W WORD-ach trwa program pilotażowy PWPW. Czy ITS również przygotowało taką ofertę?

– Oczywiście, wkrótce będzie ona dostępna. Ale nie podam w tej chwili konkretnego terminu, bowiem konkurencja, co jest zresztą naturalne, dostosowuje swoje działania do tego, co deklaruje ITS-Sygnity. Mogę zdradzić tylko, że nie będzie to jedynie face lifting systemu, który obecnie wykorzystują WORD-y. Więcej szczegółów ze zrozumiałych względów nie mogę w tej chwili ujawnić.